Thứ 7: Siebold và Kumachaya (phần 1)

Dọc theo con đường Tokaido ở làng Namamugi, có rất nhiều quán trà nằm san sát nhau, và có vẻ như mỗi quán đều cố gắng thu hút khách hàng bằng cách đưa ra nhiều ý tưởng sáng tạo khác nhau. Vào thời Bunka và Bunsei, có một quán trà ở Namamugi Kitamachi, trên biên giới giữa Tsurumi và Namamugi, tên là Kuma-chaya Goemon, người đã thuần hóa một con gấu mặt trăng và trói nó trước cửa hàng để trưng bày. Quán trà này đã nuôi một con gấu cái từ khoảng năm 1812 và nó là một nghệ sĩ tài năng, điều này khiến nó rất được yêu thích và quán trà trở nên thịnh vượng. Sau đó, vào khoảng năm 1824, gia đình Chuzaemon ở Namamugi cũng bắt đầu nuôi gấu Bắc Cực (milts) và sử dụng chúng để thu hút khách hàng đến cửa hàng của họ.
Vào khoảng thời gian đó, năm 1826, Philipp Franz von Siebold (1796-1866, bác sĩ người Đức), người đi cùng giám đốc trạm giao dịch Hà Lan ở Nagasaki đến Edo, đã nhìn thấy hai chú gấu Namamugi trên đường đi và trở về. Ông đã viết những điều sau đây về loài gấu ở Kumachaya trong cuốn sách "Khí hậu của Edo Sanpu" (Chuyến leo núi đến Sanpu ở Edo):
"Vào ngày 9 tháng 4 năm 1826 (Bunsei 9), tôi nhìn thấy một con gấu đã được thuần hóa. Đầu nhỏ và nhọn với một rãnh sâu dọc theo đỉnh đầu và mõm ngắn, thon với màu nâu ở cả hai bên. Con vật này dài 4 feet, xấu xí và béo phì, bị bắt khi 18, 17 tuổi. Anh ấy đã rất quen với điều đó và đã biểu diễn rất nhiều trò khác nhau."
Sau đó, Siebold trở về Hà Lan và trong tác phẩm "Nihonfauna" xuất bản năm 1833, ông đã mô tả các loài động vật mà ông đã nhìn thấy và trải nghiệm ở Nhật Bản, bao gồm cả mô tả chi tiết về con gấu mà ông đã nhìn thấy ở làng Namamugi. Người ta cho rằng đây là lần đầu tiên "gấu" Nhật Bản được đưa ra nước ngoài. Bài viết sau đây khá dài nhưng tôi sẽ trích một đoạn trong đó.

“Động vật Nhật Bản” của Philipp Franz von Siebold
"Gấu Tây Tạng (tên khoa học: Larus tipetanius)
Loài gấu này khá phổ biến ở các vùng núi của Ấn Độ, và cũng được tìm thấy ở Trung Quốc, nhưng cũng có nhiều ở Nhật Bản. Ở Nhật Bản, chúng được gọi là Kuma hoặc Tsukinshiba Kuma, có nghĩa là gấu đốm lưỡi liềm (Tsuki no Wa Kuma). Loài gấu này được tìm thấy rộng rãi trên khắp các vùng núi của mỗi hòn đảo trong quần đảo. Thói quen của loài này gần giống với loài gấu ở châu Âu. Có nghĩa là chúng trèo cây và ở trong các hố chúng đào trong suốt mùa đông. Thức ăn của chúng chủ yếu là thực vật, chẳng hạn như trái cây và rễ cây. Khi bị bắt, chúng được cho ăn khoai lang, cơm luộc, các loại ngũ cốc khác hoặc trái cây giàu tinh bột. Những chú gấu con thường bị nhốt trong lồng hoặc bị xích, nhưng chúng thường hiền lành và dễ bảo cho đến khi được ba hoặc bốn tuổi. Tuy nhiên, sau thời gian này chúng trở nên hung dữ và bạn buộc phải thả chúng đi. Những nghệ sĩ Nhật Bản huấn luyện những chú gấu này các trò biểu diễn và biểu diễn chúng ở những nơi công cộng để giải trí.
Trong chuyến thăm thủ đô của đất nước, ông Siebold đã nhìn thấy một con gấu thuộc loại này, bị bắt cách đây 18 năm, tại làng Namamugi, cách Edo vài ri và gần Kawasaki. Nó dài khoảng 130 cm và có thể biểu diễn được nhiều trò khác nhau. Siebold cũng nhìn thấy một con gấu toàn màu trắng (một sự nhầm lẫn với Namamugi) ở Edo. Đây là một con cá được bắt ở miền bắc Nhật Bản. Con gấu được cho ăn vỏ đậu tằm và nhiều loại thức ăn khác. Người Nhật rất coi trọng thịt của loài gấu này và da của chúng được xuất khẩu. Chất béo có thể được sử dụng theo nhiều cách khác nhau và bán được giá cao. Gan được sử dụng cho mục đích y tế.
Vì bảo tàng không có bất kỳ mẫu vật gấu Ursus hoặc gấu Tây Tạng (gấu Tây Tạng) Ấn Độ nào để so sánh nên không thể xác định chắc chắn rằng loài gấu Nhật Bản này có phải là cùng loài với loài gấu Ấn Độ hay không. Nhưng khi nhìn vào hai lớp da và hộp sọ tuyệt đẹp của loài gấu Nhật Bản này thì không thấy có sự khác biệt nào giữa chúng và mô tả về loài gấu Tây Tạng ở Ấn Độ. Sự so sánh từng cặp này giúp chúng ta không còn nghi ngờ gì nữa rằng hai loài này là cùng một loài. " (Bản dịch của Akio Okubo)